ارزیابی انرژی مصرفی زراعت برنج با مدل اقتصاد سنجی در شمال ایران

ارزیابی انرژی مصرفی زراعت برنج با مدل اقتصاد سنجی در شمال ایران عادل رنجی1 *، داود محمد زمانی2، محمد مهدی امیری خوریه 3و اسماعیل پیرزاده4 چکیده: به منظور بررسی تاثیر انرژی­های ورودی، حالت­های مختلف انرژی خروجی و ارزیابی حساسیت انرژی ورودی در تولید برنج در شمال ایران، از آنالیز حساسیت انرژی ورودی با کاربرد روش بهره وری نهایی فیزیکی (MPP) و روش ضریب رگرسیون استفاده شد. در بررسی حاضر با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی حجم و اندازه نمونه تعیین و داده­ها از 72 برنجکار در سال 1391جمع آوری شدند. نتایج بررسی نشان داد که میزان انرژی ورودی و خروجی در تولید برنج به ترتیب 23/61 (GJ ha-1) و 11/139 (GJ ha-1) می­باشد. بیشترین مصرف انرژی ورودی در تولید برنج مربوط به آبیاری 51/40 (GJ ha-1) (در حدود 66% از کل انرژی ورودی) بود. ارزیابی مدل اقتصاد سنجی نشان داد که انرژی ماشین آلات مهمترین انرژی ورودی تاثیر گذار بر سطح انرژی خروجی (عملکرد محصول) بوده است. نتایج تجزیه و تحلیل حساسیت انرژی نشان می­دهد که با استفاده از 1 Mj انرژی ورودی بیشتر در ماشین آلات و کودهای شیمیایی، می­توان عملکرد محصول برنج را به ترتیب به میزان 68% و 60% افزایش داد. بهره وری نهایی فیزیکی (MPP) برای نیروی کار و بذر منفی می­باشد، که نشان دهنده استفاده بیش از حد این نهاده و یا اعمال نادرست این نهاده­ها در زراعت برنج می­باشد؛ که نیازمند مدیریت بهتر بر روی نهاده­های که بهره وری منفی در تولید انرژی در زراعت برنج دارند، می­باشد. واژه­های کلیدی: برنج، آنالیز حساسیت انرژی، مدل اکونومتریکی، بهره وری 1- دانشجوی دکتری، مکانیزاسیون کشاورزی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران: (نویسنده مسئول) [email protected] 2- استادیار، گروه مکانیک ماشین­های کشاورزی، دانشکده کشاورزی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران 3-  دانشجوی کارشناسی ارشد، اصلاح گیاهان دارویی و معطر، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران 4- باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، فارس، ایران